- د) رابطه جنسی پس از زایمان
یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های همسران، تغییراتی است که پس از زایمان در ساختار بدنی زنان روی می‌دهد و در برخی موارد سوء تفاهم‌هایی ایجاد می‌کند. برخی گمان می‌کنند پس از زایمان تا مدت زیادی نمی‌توان آمیزش جنسی داشت.
منع از رابطه جنسی پس از زایمان، به منظور جلوگیری از درد، پیشگیری از عفونت‌های احتمالی، بهبود ورم‌ها، زخم‌های احتمالی و جراحت‌هایی (بخیه‌هایی) که ممکن است در اثر جراحی‌های زایمان ایجاد شده باشد و مواردی از این قبیل است.
دستگاه تناسلی زن پس از زایمان، دستخوش تحولات جدی می‌شود و برای بازگشت به حالت طبیعی، نیازمند زمان است. درباره زمان آغاز رابطه جنسی پس از زایمان نظرات متفاوتی میان متخصصان وجود دارد که این تفاوت زمان‌ها به نوع زایمان (طبیعی، سزارین)، وجود مشکل در زایمان زن و احساس خود زن بستگی دارد. زن اگر از نظر روحی و جسمی آمادگی داشته باشد می‌تواند رابطه را آغاز کند؛ البته بهتر است با مراجعه به متخصص زنان و زایمان، از سلامت جسم خود اطمینان یابد.
برخی متخصصان می‌گویند تا 6 هفته پس از زایمان، از آمیزش جنسی خودداری کنید. این کار برای ترمیم سلول‌های رحمی در محل اتصال جفت به رحم و ترمیم بخیه‌ها لازم است.
رحم پیش از بارداری 100 گرم است و در حین بارداری به 1000 گرم می‌رسد. بسیاری از زنان گمان می‌کنند تغییرات دستگاه تناسلی و بزرگ‌تر شدن آن در بارداری همیشگی و دائمی خواهد بود، در صورتی که تمام این تغییرات در مدت 6 هفته به حالت عادی باز می شود و این‌طور نیست که متورم شدن دستگاه تناسلی و بازتر شدن کانال زایمانی برای همیشه باقی بماند.[1]
کاهش میل جنسی زنان پس از زایمان
گاه میل جنسی در خانم‌ها پس از زایمان به دلایل زیر کاهش می‌یابد:
کاهش استروژن در دوران پس از زایمان باعث خشکی واژن می‌شود؛ در نتیجه به علت درد حین نزدیکی، میل جنسی کاهش می‌یابد.
خستگی زن از بارداری و زایمان و کسب مسئولیت جدید مراقبت از نوزاد و شب بیداری‌ها، باعث کاهش میل جنسی در زن می‌شود. در این صورت توصیه می‌شود زوجین در آغاز روز که خستگی هنوز عارض نشده است، رابطه جنسی داشته باشند.
برخی زنان (10 تا 15 درصد) به افسردگی بعد از زایمان دچار می‌شوند که علت اول آن اختلالات هورمونی و دلیل دیگر خستگی و کسالت دوران بارداری و استرس‌های آن است. برخی از رفتارهای نادرست آقایان هم باعث تشدید این افسردگی می‌شود یا زمان آن را طولانی‌تر می‌کند.
گاهی خانم، لحظه زایمان را که به تازگی اتفاق افتاده است، به یاد می‌آورد و از بارداری دوباره می‌ترسد؛ در صورتی که امام صادق(ع) فرمود: «برای زن جایز نیست که پس از زایمان از همسرش دوری کند و بگوید: می‌ترسم باردار شوم و فرزند شیرخواره‌ام را نابود کنم». [2]
خانم‌هایی که برای زایمان به جراحی کوچکی نیاز داشته‌اند و بدنشان بخیه خورده است، از آسیب به عضو مجروح بدنشان می‌ترسند.
پس از تولد فرزند، رابطه عاطفی گرمی میان مادر و فرزند ایجاد می‌شود و برآورده شدن نیاز عاطفی مادر تا حدودی او را از رابطه جنسی بی‌نیاز می‌کند.
گاهی تغییر شکل ظاهری بدن زن پس از زایمان و از بین رفتن تناسب اندامش، اثر منفی بر روحیه او می‌گذارد و گمان می‌کند که دیگر همسرش به او توجهی ندارد. این نارضایتی از ظاهر فیزیکی، بر میل جنسی زن تأثیر می گذارد.
راهکارهای افزایش میل جنسی در زن پس از زایمان
همسران باید بدانند که بی‌میلی زن به رابطه جنسی پس از زایمان، کاملاً طبیعی و مقطعی است و جای نگرانی نیست. این بی‌میلی ممکن است بین 4 تا 12 ماه طول بکشد و رفتار مرد در کاهش این زمان بسیار مؤثر است. محبت و توجه مرد به زن، سپاسگزاری از همسر و هدیه دادن به او، کمک در امور منزل و رسیدگی به نوزاد یا فرزندان دیگر و درک بیشتر همسر از طرف مرد، رفتارهایی است که زمان بی‌رغبتی زن را کوتاه می‌کند.
توصیه‌هایی به خانم‌هایی که تازه زایمان کرده اند:
می‌توانید تا مدتی از فعالیت‌های صمیمانه مانند ماساژ و در آغوش گرفتن همسرتان به جای آمیزش جنسی سود ببرید. با شوهرتان به گردش بروید و از خوردن غذاهای دلخواهتان لذت ببرید؛
از 2 تا 3 هفته پس از زایمان، از نشستن در وان خودداری کنید؛ زیرا موجب انتشار باکتری‌های سایر نقاط بدن به واژن می‌شود. به خاطر داشته باشید دوش گرفتن و حمام کردن منعی ندارد؛
چند روز پس از زایمان با استفاده از یک لامپ قوی مانند چراغ مطالعه و آیینه ناحیه پرینه و واژنتان را معاینه کنید تا از بهبود آن اطمینان پیدا کنید و در صورت هر مشکلی با پزشک یا ماما تماس بگیرید؛
تمرین کگل برای پیشگیری از شلی عضلات کف لگن بلافاصله پس از زایمان، توصیه می‌شود. ابتدا خودتان را یک‌بار هنگام ادرار کردن با حبس کردن نفس بگیرید تا جریان ادرارتان متوقف شود. به این ترتیب عضلاتی را که موجب کنترل دفع ادرار و ورودی واژن می‌شود می‌شناسید. سپس بگذارید تا ادرارتان جریان پیدا کند. در طول روز با منقبض و منبسط کردن این عضله، به میزان 20 تا 30 بار در هر نوبت، این عضلات را تقویت کنید؛
در طول شبانه‌روز از یک سینه‌بند مناسب استفاده کنید. این کار را در اولین فرصت پس از زایمان انجام دهید تا از میزان پرخونی و احتقان پستان‌ها کاسته شود؛
به خاطر داشته باشید وضعیت جسمی و فعالیت جنسی شما پس از مدتی به وضعیت طبیعی باز خواهد گشت؛
برای اینکه مقاربت کامل برقرار کنید باید تدریجی عمل کنید. بافت‌های اطراف واژن حساس هستند و همسرتان بهتر است کاملاً آهسته و با احتیاط عمل کند؛
افزایش هورمون پرولاکتین و کاهش هورمون استروژن برای عدم تخمک‌گذاری در زمان شیردهی در برخی خانم‌ها، موجب خشکی واژن می‌شود. اگر نیازمند لغزنده و مرطوب شدن واژن هستید از کرم‌ها و یا ژل‌های لوبریکانت با پایه آب استفاده کنید و فعالیت‌های پیش ازآمیزش و هم‌نوازی را طولانی‌تر کنید؛
برانگیختگی می‌تواند موجب ترشح شیر از پستان‌ها شود؛ بنابراین پیش از انجام فعالیت جنسی به نوزاد شیر دهید و یا در حین آمیزش جنسی از پدهای شیردهی یا دستمال نخی تمیز در سینه‌بند استفاده کنید. توصیه می‌شود قبل از آمیزش جنسی، شتابزده برای شیر دادن به کودک اقدام نکنید؛
سعی کنید واقع‌نگر باشید، یک برنامه مناسب برای زندگی تان تنظیم کنید و هر وقت بچه خوابید شما نیز استراحت کنید؛
طی ساعات روز حداقل 30 دقیقه بخوابید و یا دراز بکشید و پاهایتان را به جای بلندی تکیه دهید؛
اگر دچار علایم افسردگی شده‌اید، از مشاور مجرب و خانواده‌تان کمک بگیرید.
درمان افسردگی و کاهش میل جنسی پس از زایمان در طب سنتی:
زنانی که پس از زایمان دچار افسردگی می‌شوند، سردی آنها افزایش یافته است. عواملی مانند سردی سزارین، سردی داروی بیهوشی، حمل سرد (اگر فرزند دختر باشد حمل سرد محسوب می‌شود)، همه اینها باعث سردی زن باردار خواهد بود. حال تصور کنید بعد از زایمان در بیمارستان غذای سردی مانند ماکارونی یا ماهی هم به زن داده شود! با همه این موارد زنان ناگزیر دچار افسردگی پس از زایمان خواهند شد.
بعد از زایمان برای جلوگیری از افسردگی، حتماً «کاچی» بخورید. برای تهیه کاچی اگر آرد گندم را در روغن حیوانی به طور آرام تفت دهید و آن را با شیره انگور یا عسل شیرین کنید بهترین نوع کاچی خواهد بود.
همچنین خوردن خرما را چه در حین بارداری و چه بعد از آن فراموش کنید. شب‌ها نیز هنگام خواب عطرهای گرم مانند «گل محمدی» یا «مریم» استشمام کنید. این کارها باعث می‌شود دچار افسردگی پس از زایمان نشوید.
گرم کردن مغز زنان
خانم‌ها می‌توانند مغز خود را با «بادام» تقویت کنند. بهترین روش جذب بادام برای مغز، خوردن فسنجان بادام است.
برای تهیه این غذا یک پیمانه مغز گردو به اضافه یک پیمانه مغز بادام، استفاده کنید. این غذا را می‌توانید دو تا سه بار در هفته بپزید و میل کنید. حتی می‌توانید به مقدار زیاد بپزید و در یخچال نگهداری کنید.
از توصیه‌های حکیم خیر اندیش.
کاهش میل جنسی مرد پس از زایمان همسر
پس از زایمان زنان، میل جنسی برخی مردان نیز به دلایل زیر کاهش می‌یابد:
از بین رفتن جذابیت‌های جسمی زن به علت چاقی و چربی‌های اضافی به‌ویژه در ناحیه شکم؛
کم‌خوابی مرد به دلیل بیداری نوزاد و گریه‌های او؛
برخی مردان به خاطر توجه بیش از حد همسر به نوزاد، از تمایلات جنسی‌شان کاسته می‌شود و حتی ممکن است به نوزاد حسادت کنند؛
اضطراب ناشی از تولد فرزند و مسئولیتی که بر دوش مرد قرار گرفته و نگرانی از بارداری دوباره زن نیز گاهی باعث کاهش میل جنسی مرد می‌شود؛
حالت انبساط دیواره‌های واژن زن که مقطعی است و به مرور به حالت اولیه بر می‌گردد؛ البته در داروخانه‌ها ژل‌های منقبض کننده نیز وجود دارد.
حکم شرعی رابطه جنسی پس از زایمان
اگر زن پس از زایمان یا سقط جنین خونی ببیند، این خون، «نفاس» نام دارد و در ایام نفاس که به زن «نفساء» می‌گویند، رابطه جنسی به صورت دخول آلت تناسلی حرام است و بنابر احتیاط واجب، کفاره هم دارد، اما اگر پس از زایمان یا سقط جنین اصلاً خونی نبیند یا پس از ده روز از زایمان یا سقط جنین خون ببیند، نفاس نیست.
مدت نفاس برای زن، به همان اندازه مدت عادت ماهانه او است، ولی ممکن است یک روز هم بیشتر نباشد که وقتی با راهکارهای بیان شده در رساله‌های عملیه، به پاک بودن خود یقین یافت، دیگر نفساء نیست و مانع شرعی برای رابطه جنسی برداشته می‌شود.[3]
[1]. توت‌فرنگی، مجتبی طالبی، ص 129.
[2]. وسائل الشیعه، حر عاملی، ج 20، ص 189.
[3]. برای اطلاعات بیشتر به رساله مراجع رجوع شود.
