- اختلالات جنسی و انواع آن
اگر بخواهیم تعریفی ساده از اختلال جنسی ارائه دهیم، میتوان گفت: «اختلال جنسی عبارت است از ایجاد هرگونه انحراف یا کژکاری در فعالیت و رابطه جنسی بهنجار که به پریشانی بارز و مشکلات بین فردی منجر میشود».[1]
بر اساس مرجع طبقهبندی اختلالات روانی، مشکلات و اختلالات جنسی به سه دسته عمده تقسیم شدهاند:
[1]. زندگی جنسی مردان، محمدرضا نیکخو، ص 73.
1. کژکاریها و اختلالات کنشی جنسی؛
2. اختلالات هویت جنسی؛
3. انحرافات جنسی.
کژکاریها یا اختلالات کنشی جنسی که شایعترین مشکلات جنسی بین زوجین محسوب میشوند در دامنه مسائل جنسی بهنجار قرار میگیرند و کاملاً نسبت به انحرافات جنسی و اختلالات هویت جنسی متفاوتند. از آنجا که هدف کتاب حاضر کمک به زوجین دارای مشکلات کنشی یا کارکردی جنسی است، تمرکز اصلی کتاب حاضر صرفاً بر دسته اول یعنی اختلالات کنشی و کژکاریهای جنسی خواهد بود و به طور خلاصه به مطلب انحرافات و اختلالات هویت جنسی پرداخته خواهد شد.
کژکاریها و اختلالات عملکرد جنسی
برانگیختگی، تهییج، اوج لذت و سرانجام فرونشینی کامل، یک چرخه کامل جنسی است. بروز مشکل در هر کدام از این موارد باعث ایجاد اختلال عملکرد جنسی میشود. اختلال جنسی میتواند منجر به کاهش لذت جنسی یا نرسیدن به اوج لذت شود و در زندگی فردی و اجتماعی نابسامانی ایجاد کند و جریان عادی زندگی را بر هم زند. گرچه بروز مشکلات موقتی یا دورهای در چرخه جنسی کاملاً طبیعی است، اما اختلال مدوام در یکی از اضلاع این چرخه میتواند یک اختلال جنسی تلقی شود.
کژکاریها و اختلالات کنشی جنسی به دستههای زیر تقسیم میشوند:
الف) اختلال میل جنسی شامل: اختلال میل جنسی کم کار، اختلال بیزاری جنسی؛
ب) اختلال تحریک جنسی شامل: اختلال تحریک جنسی زن، اختلال نعوظی در مرد؛
ج) اختلالهای مربوط به اوج لذت جنسی شامل: اختلال اوج لذت جنسی در زن، انزال زودرس مرد؛
د) اختلال درد جنسی شامل: مقاربت دردناک و واژینیسم؛
ه) اختلال جنسی ناشی از بیماریهای جسمی؛
و) اختلال جنسی ناشی از اثر مواد مخدر.
با توجه به پیامدهای منفی اختلالات جنسی باید به آنها توجه کرد و به دنبال درمان آنها رفت. برخی از آفتها و آسیبهای اختلالات جنسی عبارت است از بیماریهای روانی مانند افسردگی، پرخاشگریهای عصبی، نابهنجاریهای اجتماعی، گرایش به استفاده از مواد مخدر و قرصهای روانگردان، تجاوزهای جنسی، دردهای زیر شکم، کمر درد، ناتوانی در تمرکز فکری، ناتوانی در انجام امور روزمره، اختلافات خانوادگی و در نتیجه طلاقهای شرعی و قانونی یا متارکههای عاطفی و …. [1]
اختلالات عملکرد جنسی ممکن است تحت تأثیر عوامل شخصیتی، اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی پنهان باقی بماند و در مواردی خود را با علائم و نشانههای دیگری مثل ناراحتیهای جسمی، اختلال افسردگی و نارضایتی از زندگی زناشویی نشان دهد و گاه تا مرز اختلافات شدید خانوادگی پیش رود. این در حالی است که تشخیص به موقع و ارائه روشهای درمانی مؤثر به همراه آموزش صحیح مسائل جنسی به زوجها میتواند مانع بروز بسیاری از مشکلات فوق شود و به کیفیت بهتر زندگی مشترک بینجامد.
مشکلات و اختلالات جنسی، قابل درمان است. بنابراین اجازه ندهید شرم و خجالت مانع از صحبت کردن درباره مسائل جنسیتان با مشاوری امین شود!
پزشک و مشاور حرفهای هرگز به شما نمیخندد و مسخره نمیکند، او میتواند به خوبی به شما کمک کند، پس نگران از دست دادن هیچ چیز نباشید.
اختلالات هویت جنسی
آگاهی فرد از مرد یا زن بودن خویش را هویت جنسی مینامند. به عبارت دیگر، اینکه فرد خود را یک دختر یا پسر بداند، همان هویت جنسی او را تشکیل میدهد. اختلال هویت جنسی زمانی وجود دارد که فرد در احساس خود از هویت جنسی خویش، دچار سردرگمی و ابهام باشد و این ویژگی به پریشانی او یا بروز اختلال عمده در کارکردهایاجتماعی، شغلی یا سایر زمینههای مهم زندگی او منجر شود.
انحرافات جنسی
انحراف جنسی یک اختلال جنسی است. تمایلات جنسی فرد مبتلا به این اختلال خارج از چارچوب ازدواج است. مثلاً تمایلات جنسی همجنس خواهانه، خود ارضایی، مازوخیسم جنسی (دیگر آزاری)، خود آزاری جنسی و… .
[1]. ر.ک: توت فرنگی، مجتبی طالبی، ص 132؛ گلبرگ زندگی، ج 4، حسین دهنوی، ص 117.