عوامل مؤثر بر رضایت جنسی

• عوامل مؤثر بر رضایت جنسی

یکی از جنبه های حیاتی رابطه زناشویی رضایتی است که همسران در رابطه خویش احساس و تجربه می‌کنند. احساس رضایت از ازدواج نقش مهمی در سلامت روانی زوجین و همچنین میزان کارکردهای بهنجار خانواده ایفا می‌کند. مسلماً زمانی زوجین به وظایف خود به ‌طور کامل عمل خواهند کرد که احساس رضایت‌مندی از زندگی زناشویی داشته باشند. از سوی دیگر تربیت صحیح فرزندان و توجه به تأمین نیازهای روانی، عاطفی و جسمانی آنها، همه به داشتن احساس رضایت‌مندی از زندگی زناشویی وابسته است.

احساس رضایت‌مندی همچنین توان مقابله در برابر مشکلات و فشارهای روانی را افزایش می‌دهد و سبب ارتقای سطح بهداشت روانی و جسمانی زوجین و نهایتاً افراد جامعه خواهد شد.

لذت جنسی از مهم‌ترین لذت‌هایی است که یک فرد در طول عمر خود از آن بهره‌مند می‌شود و این لذت است که سختی‌های زندگی و مشکلات بین همسران را قابل‌ تحمل می‌کند. به این خاطر است که محققین معتقدند که رضایت از رابطه زناشویی همواره در گرو رضایت از رابطه جنسی است.^[1]

درست است که بهره زندگی زن و شوهر منحصر در لذت‌های جنسی نیست، اما به دوش کشیدن بار مسئولیت زندگی خانوادگی برای زن و مرد چندان سنگین است که پاداشی بزرگ می‌طلبد. اگر بهره‌های جنسی و عاطفی نباشد کمتر دختر و پسری حاضر می‌شوند زیر چنین بار گرانی بروند و اگر به هر دلیل بروند ضمانتی نیست که آن بار را به‌ سلامت به مقصد برسانند. احتمال از پای درآمدنشان بسیار است. از این ‌رو است که می‌گوییم علاوه بر آمارها، تجربه‌های مشاوره‌ای نیز نشان می‌دهد بسیاری از زوج‌هایی که در زندگی زن و شوهری دچار مشکل هستند، ریشه مشکل شان در ناکامی‌های جنسی و عاطفی است. اصول روان‌شناسی زن و مرد نیز این حقیقت را تأیید می‌کند.^[2]

اگر زوج‌ها در زندگی زناشویی از رضایت جنسی برخوردار باشند، راحت‌تر می‌توانند با مسائل مختلف کنار بیایند و بیشتر مردها اگر این رضایت را داشته باشند، از سلامت جسمی و روحی بیشتری نیز بهره‌مند می‌شوند و در امور اجتماعی و فعالیت‌هایشان بهتر و موفق‌تر عمل می‌کنند.

همسرانی که توافق جنسی در میانشان وجود داشته باشد، حتی اگر با نظرها و دیدگاه‌های یکدیگر مخالف باشند، می‌توانند بدون اینکه در معرض تهدید خطر جدایی قرار بگیرند و بدون اینکه اختلاف بین آنها به شکل حاد درآید، برای حل مشکلاتشان، تلاش بیشتری کنند و زندگی‌شان را دوام بیشتری ببخشند و بین خود اتحاد ایجاد کنند، اما در محیطی که عشق و توافق جنسی وجود نداشته باشد، کوچک‌ترین اختلاف فکری، به عصبانیت و پرخاشگری منجر می‌شود.^[3]

بنابراین، لازم است که همسران، امکان لذت مشروع را برای یکدیگر فراهم کنند. در صورتی ‌که فقط یکی از آنها لذت ببرد، کانون زندگی‌شان گرم نخواهد بود و به بهانه‌های مختلف، با یکدیگر در ستیز خواهند شد. بی‌اعتنایی به توافق و تطبیق میل جنسی، سبب بروز بسیاری از اختلافات زناشویی و همچنین بیماری‌های روحی و حتی جسمی (مخصوصاً در زنان) خواهد شد؛ زیرا به‌ طور طبیعی، پس از آمیزش مطلوب، نوعی احساس راحتی و انبساط عضلانی و آرامش روانی در زن و مرد به وجود می‌آید که در روحیات فردی و رفتارهای اجتماعی زن و شوهر اثر مطلوب می‌گذارد.

ارضای نیاز جنسی در زندگی زناشویی نیز علاوه بر آرامش و نشاطی که دربر دارد و سبب ادامه نسل می‌شود، نعمتی الهی و برای رفع نیاز همنوع بوده و حقی است که زن و شوهر باید نسبت به هم ادا کنند؛ این رفع نیاز، موجب جلب رضایت همسر و همچنین رضایت خالق می‌شود و کاری که خدا از آن راضی باشد، به آن پاداش خواهد داد.

در اسلام ارضای نیاز جنسی همسر، همچون صدقه و کار عبادی محسوب می‌شود نه‌ فقط یک ارضای غریزی؛ همچنانکه پیامبر اکرم(ص) خطاب به یکی از اصحاب خود فرمود: «به سراغ همسرت برو کام او را برآور؛ زیرا این عمل تو، به‌منزله نیکی و احسان (صدقه) در حق همسر است».^[4]

زن و شوهر باید انگیزه جنسی را موهبت الهی بدانند و شکرگزار خداوند مهربان باشند و ارضای صحیح و مناسب آن را کاری الهی و مهم تلقی کنند و آن را حق واجبی -از طرف همسر- بر خود بدانند و برای دستیابی به رضایت جنسی بهتر است عوامل مؤثر بر آن را بشناسیم.

 زندگی جنسی ممکن است تحت تأثیر موقعیت جسمی، روانی، اجتماعی و موقعیت اقتصادی و همچنین ارزش‌های فرهنگی، اعتقادات مذهبی و جنسیت قرار بگیرد.^[5]

به ‌عبارت ‌دیگر عوامل مختلف جنسی و غیرجنسی مانند میزان تجربه اُرگاسم، دفعات تجربه جنسی در هفته، مدت‌زمان رابطه جنسی، سن، طول مدت ازدواج، تعداد فرزندان، میزان عشق و علاقه زوجین به یکدیگر، ارزش‌های مشترک، تعهد، وفاداری و احترام به روابط زناشویی، حمایت و پشتیبانی زوجین از همدیگر، وضعیت مالی و اقتصادی، وضعیت اشتغال زن (خانه‌دار یا شاغل بودن)، سطح فرهنگ اجتماعی، سطح تحصیلات، مذهب، رسانه‌ها، بافت جامعه و … در میزان رضایت زناشویی تأثیرگذار است. شناسایی این عوامل کمک شایانی به بهبود روابط زوجین و تداوم زندگی مشترک آنها خواهد کرد.

^[1]. مقاله «پیش بینی رضایت زناشویی زنان بر اساس رضایت جنسی، ناگویی هیجانی و تصویر بدنی»، الهام امانی.

^[2]. آداب عشق ورزی، علی اکبر مظاهری، ص 33.

^[3]. معماری عشق پایدار در زندگی زناشویی، سید مسعود راد، ص 85- 86.

^[4]. وسائل الشیعه، ج 7، ص 414.

^[5]. ر.ک: مقاله «ارتباط متغیرهای رضایت زناشویی با متغیرهای عملکرد جنسی زنان در سه ماهه دوم بارداری»، آرزو فتحی و مهسا ترابی و دکتر علی اکبر ملکی راد.